10/18/2021

Η Εκδίκηση της Επιστήμης προς τον κόσμο των Ιδεών



Girl Tickling A Child (1878) by French artist William Bougeureau, 1825-1905



Ανοίγοντας το κουτί της Πανδώρας: Σήμερα, μετά την ανατροπή του διπολικού κόσμου και την λήξη του Ψυχρού Πολέμου που κρατούσαν τον παγκόσμιο νοητικό χάρτη δεσμευμένο στην Παράδοση μέσα από το φαντασιακό των κρατών, η μακροχρόνια συνεργασία μεταξύ της πολιτικής και των ‘ανεξάρτητων’ τεχνοκρατών συμβούλων, απελευθέρωσε μια νέα σειρά από δεινά, αλλά το κυριότερο μια νέα μορφή Ελπίδας. Δεν είναι τόσο η μεταμόρφωση του παρόντος που έχει την μεγαλύτερη σημασία σ’ αυτή την αλλαγή, αλλά η υποσχετική διαμόρφωση του Μέλλοντος. Μετά από μια σειρά αιώνων, όπου η Ιδεολογία σε όλες της τις εκφάνσεις ταλάνισε τους κόλπους της Επιστήμης κραδαίνοντας το Άγιο Δισκοπότηρο, η Εφαρμοσμένη Επιστήμη, οι εμπορικοί γενίτσαροι της καθαρής Επιστημονικής Θεωρίας, χρηματοδοτούμενοι από το κράτος και τους ιδιώτες, παρήγαγαν μια τεράστια σειρά από καταναλωτικά αγαθά, διαμορφώνοντας σιγά-σιγά μια καταναλωτική ‘ιδεολογία’, ένα νόθο παιδί της Γαλλικής επανάστασης, που χλεύαζε την άκαμπτη σοβαρότητα των Ιδεών. Ο καταναλωτισμός που προβλήθηκε ως τεκμήριο ελευθερίας και αφθονίας απέναντι στο ανατολικό μπλοκ εξελίχθηκε σε ένα νέο Δόγμα που προσφέρεται πλέον ως επιστημονική Σωτηρία.

Αντιπροτείνοντας στην έννοια της Θυσίας την Απόλαυση, την προώθησαν ως ‘ωριμότητα’ της Ελεύθερης Αγοράς, που μέσα σε ένα ασφαλές και ειρηνικό περιβάλλον, ολοκληρώνει κι εξελίσσει το άτομο και την κοινωνία. Η Μόδα, προερχόμενη από τα μεγαλύτερα καπιταλιστικά κέντρα της Δύσης, εξαπλώθηκε σαν ιός σε ολόκληρο τον κόσμο, υποσκελίζοντας τις πολιτισμικές διαφορές που είχαν επιβιώσει μέσα στον χωρόχρονο των κρατικών οντοτήτων. Η χειραφέτηση της Προϊοντικής Ατομικότητας άρχισε με την ευρεία χρήση των υπολογιστών και ωρίμασε με την εμφάνιση του Internet και των κινητών τηλεφώνων, αυτήν την νέα μετάληψη της εκκλησίας του ‘Cloud’. Τα εργαλεία αυτά, προσέφεραν νέους Καθρέφτες ταυτοδοσίας και αυτοκαθορισμού σε ολόκληρο το κοινωνικό φάσμα, ανεξαρτήτως οικονομικής τάξης, φύλου κι εθνικότητας. Ο παγκόσμιος νοητικός χάρτης έφυγε από τον άτλαντα που κρεμούσαν οι δάσκαλοί μας στον μαυροπίνακα και μπήκε με τα κινητά τηλέφωνα στις κωλότσεπες των νέων. Τριάντα χρόνια μετά από την πτώση του Τείχους, η διαδικασία αυτή αποκρυσταλλώνεται στις μέρες μας αποκτώντας πλέον διακριτά χαρακτηριστικά.

Αυτή η πεφωτισμένη καμπάλα πολιτικών και τεχνοκρατών, υπόσχεται την αειφόρα πρόοδο αποδεσμεύοντας το μέλλον από τις αγκυλώσεις των Ιδεών. Οι Ιδέες ανήκουν πλέον στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, αφού κατά τα γούστα τους στο πλατωνικό σπήλαιο ζούσανε πρωτόγονοι. Η Γαλλική επανάσταση δεν ήταν κάτι περισσότερο από τους πόνους μιας γέννας που τώρα έφερε στο φως το μοναδικό ‘Αληθινό’ με την βούλα της επιστήμης, αυτό που καθορίζει η νέα γενιά τεχνοκρατών κολαούζων, αυτό που παρουσιάζεται ως μοναδική λύση, η οποία επιβάλλεται σε έναν ‘ανώριμο’ κόσμο, ανίκανο να δει την μεγάλη εικόνα. Ολόκληρη η πολιτιστική κληρονομία αντιπροσωπεύει πλέον την πρώιμη εποχή, εκείνη που ο άνθρωπος προσπαθούσε να προσεγγίσει την Αλήθεια κι αντιμετωπίζεται σαν τον σπερματικό λόγο, τις διάσπαρτες αλήθειες που οι παγανιστές φιλόσοφοι συνέθεσαν προφητεύοντας άθελά τους την έλευση του Κυρίου. Μετά από τον θάνατο του Θεού επακολουθεί ο θάνατος της Ιδέας. Ο δεσποτικός μεταμοντερνισμός συμπληρώνει τον Habermas που ερμήνευσε το μοντέρνο μέσα από την «ανανεωμένη σχέση με την αρχαιότητα», προσθέτοντας σε αυτήν ολόκληρο τον κόσμο των Ιδεών, ιδωμένο πλέον ως μια παρωχημένη παρερμηνεία του Πραγματικού. Η μετα-επιστήμη της στατιστικής ανάλυσης, αυτός ο υπολογισμός της βούλησης του «θεού που παίζει ζάρια», μεταβάλλει την πραγματικότητα από ένα ενσταντανέ αποθανατισμού, σαν κι αυτά που φωτογράφιζε παλιά ο Φειδίας, σε ένα ρευστό χρηματιστήριο πιθανοτήτων. Έτσι, οι τεχνοκράτες-τζογαδόροι παρέα με τους κυβερνητικούς αρχιερείς του καθεδρικού των Βρυξελών, διευθετούν την χρηματοδότηση των ονείρων τους αδιαφορώντας αν για κάποιους αποτελούν εφιάλτη. Ο κόσμος γίνεται καλύτερος στην τελική, αν τον δείχνουμε ομορφότερο. Το νέο Μαντείο, εκτοξεύοντας λέξεις-κλειδιά, όπως «γυναίκα» ή «μετανάστης», αποσείεται των ευθυνών της παρελθούσας πολιτικής, φορώντας στους πρωτοσύγκελους της στρατηγικής του τον κατάλευκο μανδύα του νεοφώτιστου, σφραγίζοντάς την Νέα Βίβλο με την βούλα της ‘επιστήμης’. Αυτές οι λέξεις-κλειδιά, θα αντηχήσουν ψαλμωδικά στα μυαλά των εκατομμυρίων ευρωπαίων, πολλαπλασιασμένες απ’ τον αντίλαλο των media, που ερμηνεύουν τους χρησμούς της νέας Πυθίας. Χιλιάδες προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν σε όλους τους τομείς, αρκεί να συγχρωτίζονται με τις λέξεις. Εκατομμύρια φοιτητές θα κάνουν τις διατριβές τους ή τα διδακτορικά τους, στρεφόμενοι στις προκαθορισμένες νοηματικές περιοχές. Χιλιάδες επιχειρήσεις θα διαμορφώσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια τραβώντας το άροτρο στις προκαθορισμένες γραμμές όπως προτάσσουν τα πιττάκια των Βρυξελών.

Τα κόμματα παραμένοντας δέσμια στο παλιό λιμάνι της Εθνικής Κουλτούρας, βλέπουν ανήμπορα το πλοίο του Μέλλοντος να ξεμακραίνει. Με το ένα πόδι στο αρχαίο Κράτος οι σύγχρονοι ‘μπουλουχτσήδες’[1] , αδυνατούν να ακολουθήσουν τον μετασχηματισμό του παρόντος. Αποδεχόμενες να εφαρμόσουν τα σκληρά μέτρα λιτότητας, οι ‘μνημονιακές’ κυβερνήσεις στην Ελλάδα, δέχτηκαν αδιαμαρτύρητα το απορρέον πολιτικό κόστος, επιβεβαιώνοντας την παλιά Ρουμελιώτικη παράδοση, σύμφωνα με την οποία το κλαδί του δέντρου που κρεμάς το κλεμμένο ζώο για να το γδάρεις ξεραίνεται. Πριν όμως ξεραθούν ολωσδιόλου, ήρθε το χλωρό κλαδί της Αριστεράς να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος της μνημονιακής κατάρας, επιβάλλοντας τα σκληρότερα μέτρα στην Μεταπολιτευτική εποχή. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, πρωτο-αναδύθηκε η μυρωδιά του παρωχημένου από τα ρούχα του προοδευτισμού. Τώρα, στις νέες προτάσεις της η Αριστερά, ζητάει να βουτήξει ξανά στον ωκεανό, να ξαναγίνει μέρος του γίγνεσθαι, δίχως όμως να αλλάξουν οι βολεμένοι μαθουσάλες της ιεραρχίας της κι ο μεσσιανικός της παροξυσμός. Διεκδικώντας το μερίδιό της στον κόσμο του Μέλλοντος, επαναλαμβάνει τους ύμνους από το νέο Ψαλτήρι της Κομισιόν, συμπληρώνοντάς τους με τον «ακραίο» ριζοσπαστισμό της κατάργησης του «αξαν σιρκονφλέξ». Επιζητώντας την χειραφέτησή της, δέχεται τις στάλες του νέου Αγιασμού, αναβαπτιζόμενη στην Κολυμπήθρα της Αγοραίας Πραγματικότητας. Σε έναν κόσμο που ολοφάνερα οι διακρίσεις πληθαίνουν, όπως οι ανισότητες και η φτώχεια, επιζητεί την Αναθεώρηση του Πολιτισμού επί τη βάση των χρησμών του Μαντείου, όπως πολύ σωστά το εντόπισε ο Pascal Bruckner. Μετά από την ‘Βυζαντινή Τουρκοκρατία’ της επάρατης Δεξιάς, οι Φαναριώτες του Σοσιαλιστικού Κινήματος, υποσχόμενοι την κοινωνική δικαιοσύνη προώθησαν την ιδέα της Αφθονίας και του Νεοπλουτισμού, απεμπολώντας κάθε έννοια εντιμότητας, ως λειψό απομεινάρι του συντηρητισμού. Μοιράζοντας παντού υποσχετικές, έχτισαν ουσιαστικά το Νέο (προσωπολατρικό) Βασίλειο της Διαφθοράς. Στη δεύτερη φάση, οι εκσυγχρονιστές του Ευρωσοσιαλισμού μοστράρισαν την νέα Μεγάλη Ιδέα, την Ισχυρή Ελλάδα της Ευρώπης κι ο νέος Τρικούπης στεφάνωσε την Ευρωπαϊκή Ένωση με τις δάφνες των Ολυμπιακών αγώνων. Από την άλλη μεριά, οι νεοφιλελεύθεροι διαφωτιστές και το σινάφι τους, κατηγορώντας τους προοδευτικούς για ρομαντισμό, εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν – ομολογουμένως όλο και πιο χαμηλόφωνα - τις σκουριασμένες ωδές του laissez-faire, παρόλα τα αθρόα bail-out των τραπεζών που συνεχίζονται ακάθεκτα. Όπως το έθεσε ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz, τελικά «το αόρατο χέρι της αγοράς δεν ‘δουλεύει’ γιατί απλούστατα δεν υπάρχει». Τέλος, ολοκληρώνοντας το πολιτικό σκηνικό, θα πρέπει να υμνήσουμε και τους Ευρωβουλευτές, αυτούς που θυμόμαστε άπαξ στις ευρωεκλογές και μετά τους ξεχνάμε, αυτούς τους Ναΐτες της Ευρωβουλής, για την οποία ο μέσος Έλληνας γνωρίζει και πληροφορείται όσα περίπου και για τον Λουσάτιο πολιτισμό. 

Μεταμφιέζοντας τον τελειωτικό εκθρονισμό της Ιδέας σε Πέμπτη Βιομηχανική Επανάσταση (5IR) οι κονκισταδόροι του ‘εξορθολογισμού’ εξαγγέλλουν την Μεγάλη Επανεκκίνηση (The Great Reset) που βρίσκει τις ρίζες της στον Arnold Toynbee που ανάλυσε την οικονομική ανάπτυξη της Βρετανίας (1760 ως 1840) και το ‘μανιφέστο’ του Klaus Schwab, του ιδρυτή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), όπως το περιέγραψε στο Νταβός το 2016.



[1] Οι αρχηγοί μικρής ομάδας άτακτων ανταρτών (μπουλουκιών) κατά την ελληνική επανάσταση του ‘21.

No comments:

Post a Comment